مقایسة برخی شاخص های مدیریت مصرف آب در تولید ذرت علوفه ای در پایاب شبکه های آبیاری مدرن و سنتی

با وجود اهمیت تعیین و تدقیق شاخص‌ها و فراسنج‌های مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی برای استفاده در برنامه ­ریزی‌های کلان کشوری، تاکنون شاخص‌های مدیریت مصرف آب (حجم آب مصرفی، بهره‌وری آب و راندمان کاربرد آب در مزارع) در پایاب شبکه‌های آبیاری مدرن و سنتی در تولید محصولات زراعی و باغی کمتر مقایسه شده است. هدف از این پژوهش، مقایسۀ شاخص‌های مدیریت مصرف آب در پایاب شبکه‌های آبیاری مدرن و سنتی در تولید ذرت علوفه‌ای در برخی نقاط کشور است. داده‌های پژوهش با اندازه‌گیری‌های گسترده و مستقیم از مزارع استان‌های البرز، تهران، فارس، خوزستان، خراسان رضوی، اردبیل، اصفهان و قزوین که حدود 70 درصد از سطح زیرکشت ذرت علوفه‌ای در کشور را پوشش می‌دهند در بیش از 100 مزرعه در پایاب شبکه‌های آبیاری مدرن و سنتی به‌دست آمده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد تفاوت شاخص‌های حجم آب مصرفی و بهره‌وری آب در تولید محصول در پایاب شبکه‌های مدرن و سنتی معنی‌دار ولی تفاوت عملکرد در دو شبکه معنی­ دار نشده است. در پایاب شبکه‌های مدرن و سنتی، میانگین عملکرد ذرت علوفه‌ای به ­ترتیب 50/54 و 54/32 تن بر هکتار، میانگین حجم آب مصرفی به­ترتیب 6983 و 9085 مترمکعب بر هکتار، میانگین بهره‌وری آب به ­ترتیب 7/46 و 6/26 کیلوگرم به ­ازای هر مترمکعب آب و میانگین راندمان کاربرد آب به ­ترتیب 73 و 68 درصد به‌دست‌ آمده است. یافته‌های این پژوهش نشان می­دهد که توسعۀ شبکه ­های مدرن می‌تواند در ارتقای بهره‌وری آب، در عملیاتی کردن برنامه ­های پنج‌سالۀ توسعه ­ای کشور و برنامۀ اقتصاد مقاومتی مفید باشد.